Dấu ấn Trump trong thành công vaccine Covid-19 của Biden

Khi Biden tuần trước cam kết có đủ vaccine Covid-19 vào cuối tháng 5 để tiêm cho mọi người trưởng thành, tuyên bố được chào đón như một chiến thắng.

22:30 11/03/2021

Vài tuần trước đó, chiến dịch tiêm chủng của Mỹ còn đang "loạng choạng", nhưng công tác sản xuất hai loại vaccine giờ đã tăng tốc, một phần do yêu cầu và chỉ thị từ nhóm chuyên trách Covid-19 của chính quyền Tổng thống Joe Biden.

Nhưng thông báo này cũng là một thành công về quan hệ công chúng. Vì Biden đã không hứa hẹn nhiều, lịch trình sản xuất nhanh hơn kỳ vọng giờ đây làm bật lên hình ảnh một Nhà Trắng đang vận hành hết công suất, bỏ xa nỗ lực của người tiền nhiệm Donald Trump.

Tuy nhiên, nếu xem xét kỹ hơn thì thực tế, những yếu tố chủ chốt giúp Biden tăng tốc quá trình sản xuất vaccine đã được thiết lập từ trước khi ông lên nắm quyền. Cả hai chính quyền đều xứng đáng được ghi nhận công lao, mặc dù cả hai đều không muốn bên kia được công nhận, bình luận viên Sharon LaFraniere của NYTimes nhận xét.

Chính quyền Biden đã thực hiện hai bước quan trọng giúp đẩy nhanh sản xuất vaccine trong ngắn hạn. Bằng cách viện dẫn Đạo luật Sản xuất Quốc phòng có từ thời Chiến tranh Triều Tiên, chính phủ liên bang giúp Pfizer có các loại máy móc hạng nặng cần thiết để mở rộng nhà máy sản xuất vaccine ở Kalamazoo, Michigan.

Các phụ tá hàng đầu của Biden còn gây sức ép để Johnson & Johnson yêu cầu một nhà thầu phụ quan trọng vận hành 24/7 để ra lò vaccine nhanh hơn. Công ty trước đó đã không đạt được mục tiêu sản xuất đề ra trong hợp đồng liên bang. Chỉ sau khi Jeffrey D. Zient, cố vấn chính về đại dịch của Nhà Trắng và tiến sĩ David Kessler, người giám sát nỗ lực vaccine, yêu cầu công ty bỏ ra thêm nguồn lực thì Johnson & Johnson mới công khai cam kết đáp ứng thời hạn quan trọng vào tháng 5.

Tại cuộc họp về vaccine ở Nhà Trắng ngày 10/3, Biden thông báo mua thêm 100 triệu liều vaccine của Johnson & Johnson vào cuối năm nay, với mục tiêu có đủ vaccine tiêm chủng cho trẻ em và nếu cần thiết thì tiêm nhắc lại (dù Johnson & Johnson là vaccine một liều) hoặc cải tiến vaccine nhằm chống lại các biến thể nCoV mới.

Đồng thời, Biden được hưởng lợi rất nhiều từ làn sóng sản xuất vaccine mà chính quyền Trump đã khởi động. Khi công tác sản xuất của Pfizer và Moderna đã "đâu vào đấy" dưới thời Trump, họ đã có thể tăng gấp đôi và gấp ba sản lượng từ các nhà máy của mình.

Biden vào Nhà Trắng chưa đầy một tháng khi Moderna thông báo họ có thể cung cấp 200 triệu liều vào cuối tháng 5, sớm hơn một tháng so với dự kiến, đơn giản vì họ có thể sản xuất nhanh hơn. Pfizer còn có thể rút ngắn thời gian hơn nữa, thông báo họ có thể cung cấp 200 triệu liều sớm hơn hai tháng so với hứa hẹn trước đây, nhờ nghiên cứu về mức hiệu quả mới và một lọ của họ có thể dùng để tiêm 6 liều thay vì 5 như ban đầu.

Tất cả những điều này đã giúp Biden thông báo rằng chính quyền của ông sẽ có đủ vaccine vào cuối tháng 5 để tiêm cho tất cả 257 triệu người Mỹ trưởng thành, sớm hơn hai tháng so với điều ông đã hứa trước đó chỉ vài tuần.

Đối với phụ tá thời chính quyền Trump, những tiếng reo mừng tán tụng chính quyền mới thật chướng tai. "Họ chỉ trích những gì chúng tôi đã làm, nhưng họ đang sử dụng mọi bước trong chiến lược của chúng tôi", Paul Mango, quan chức phụ trách Chiến dịch Thần tốc, nỗ lực sản xuất vaccine thời Trump, nói. Ông cho biết đội ngũ của Trump đã giám sát xây dựng hoặc mở rộng 20 nhà máy liên quan đến sản xuất vaccine và viện dẫn Đạo luật Sản xuất Quốc phòng 18 lần để đảm bảo các nhà máy đó có đủ nguồn cung.

Tuy nhiên, bình luận viên LaFraniere cho rằng chính quyền Biden hơn Trump ở chỗ họ phát đi những thông điệp khác hẳn người tiền nhiệm. Họ hứa hẹn ít hơn và nỗ lực làm vượt kỳ vọng. Trong khi đó, Trump thường xuyên khoe về những thành tựu sắp đến, như triển khai tiêm vaccine trước Ngày Bầu cử hay tiêm vaccine cho 20 triệu người trước khi hết năm 2020, nhưng cuối cùng đều không làm được.

"Các mục tiêu được đề ra cẩn thận để tránh bị coi là hứa suông", David Axelrod, chiến lược gia cấp cao cho các chiến dịch của Barack Obama năm 2008 và 2012, nói. "Chính quyền Biden chắc hẳn đã rút ra được bài học đó từ Trump".