Mỹ: Thuế thép sẽ là một cú ‘sút’ trực tiếp đến Trung Quốc

Nếu Tổng thống Trump quyết định đánh thuế cao vào ngành thép nhập khẩu, nó sẽ là một cú sút trực tiếp đến Bắc Kinh.

04:50 20/02/2018

Tuy nhiên, các quốc gia bị ảnh hưởng sẽ không chỉ là Trung Quốc. Hạn chế hoặc đánh thuế nhập khẩu thép cũng có thể ảnh hưởng tới Canada, Brazil, Nam Hàn và Nga – và những hệ lụy có thể lan tỏa khắp toàn bộ hệ thống thương mại.

TT Trump có rất nhiều lựa chọn thương mại nhằm giúp đở kỷ nghệ thép trong nước. Các khuyến nghị gửi từ Bộ Thương mại bao gồm thuế nhập khẩu, nhằm vào các quốc gia được lựa chọn với mức thuế cao hơn và hạn chế lượng thép nhập khẩu vào Hoa Kỳ.

Tổng thống có đến tháng 4 để lựa chọn, một sự kết hợp những chọn lựa hoặc một phương pháp thương mại hoàn toàn khác nhau. Ông cũng có một loạt các khuyến cáo tương tự về nhôm.

Trong quá khứ, khẩu hiệu của Tổng thống về thép đã tập trung vào Trung Quốc. Kể từ khi bắt đầu chiến dịch tranh cử,  ông Trump đã nhìn thấy Trung Quốc gửi thép rẻ dư thừa vào thị trường toàn cầu, điều mà ông nói làm cho các công ty thép của Mỹ không thể cạnh tranh.

TT Trump nói trong một cuộc vận động tranh cử tại Pittsburgh vào tháng Tư năm 2016. “Có thể chúng tôi có được một mức giá thấp hơn một chút, nhưng chúng tôi mất tất cả các công việc.” ông Trump nói: “Trung Quốc đang bán phá giá thép trên khắp nước Mỹ?

Thực sự Trung Quốc là nước xuất khẩu thép lớn nhất thế giới, là nguồn cung cấp lớn cho nền kinh tế toàn cầu đã khiến giá giảm. Các nhà sản xuất thép Mỹ và châu Âu đã than phiền theo những lời chỉ trích của Trump trong nhiều năm.

Tuy nhiên, Trung Quốc không phải là quốc gia hàng đầu mà từ đó Hoa Kỳ nhập khẩu thép. Trong thực tế, nó không phải là ngay cả trong danh sách 10 quốc gia hàng đầu.

Do những hình phạt thương mại mà Hoa Kỳ đã áp đặt vào ngành thép của Trung Quốc trong thời gian qua, Trung Quốc đã xuất cảng ít thép hơn cho Mỹ so với trước đây.

Ông William Reinsch, một chuyên gia về thương mại tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cũng từng phục vụ trong chính quyền Clinton, nói: “Các chuyến hàng vận chuyển thép Trung Quốc của Hoa Kỳ đã đi xuống trong vài năm trở lại đây.

Hoa Kỳ nhập khẩu hầu hết thép của mình – 16% – từ Canada. Theo báo cáo của Bộ Thương mại vào tháng 12 năm 2017,  nhập khẩu 13% từ Braxin, 10% từ Nam Hàn, 9% từ Mexico và 9% từ Nga.

Điều đó có nghĩa là thuế 24% đối với thép nhập khẩu từ tất cả các nước – một trong những phương án trên bảng – cũng sẽ có tác động lớn trên toàn cầu.

Các chuyên gia thương mại nói rằng nếu TT Trump đi theo con đường đó, ngay cả các đồng minh của Hoa Kỳ như Canada, Nam Hàn, Mexico có thể sẵn sàng trả đũa, đánh thuế cao vào các mặt hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ như các sản phẩm nông nghiệp hoặc chọn hàng hoá không phải của Mỹ – như máy bay của Airbus thay vì Boeing.

Ông Michael Moore, người chuyên về thương mại quốc tế tại Đại học George Washington, nói: “Có một sự cân bằng rất tinh tế giữa việc bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước và làm thiệt hại các nhóm cộng tác thương mại lớn hơn trên toàn quốc.

Trung Quốc có thể bị tổn hại nhiều từ các biện pháp bảo vệ cho các ngành kỷ nghệ trong nước của Hoa Kỳ. Rất nhiều sản phẩm thép của Trung Quốc nhập khẩu vào nội địa Mỹ một cách gián tiếp.

Các sản phẩm thép chưa được hoàn thiện được gửi tới các nước kém phát triển hơn như Nam Hàn và Việt Nam. Ở đó, công nhân đã hoàn thành các giai đoạn cuối và gửi sản phẩm hoàn chỉnh sang Hoa Kỳ. Sau đó, nó được đánh dấu là hàng nhập khẩu từ Nam Hàn hoặc Việt Nam, ông Reinsch nói. “Nếu Mỹ cắt con đường gián tiếp đó, Trung Quốc sẽ bị thiệt hại hơn hết.

Trung Quốc cảnh cáo hôm thứ Bảy rằng sẽ có hành động nếu “quyết định cuối cùng của Hoa Kỳ ảnh hưởng đến lợi ích của Trung Quốc”.

Ngay cả khi TT Trump không quyết định ban hành một luật thuế toàn diện, những lựa chọn khác mà ông ta đang cân nhắc cũng sẽ gây ra sự cộng hưởng trên toàn cầu.

Đó là vì Bộ Thương mại đang cố vấn cho TT Trump hành động dưới một luật thương mại ít được biết đến từ năm 1962.

Nếu ông Trump thúc đẩy Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại, như được khuyến cáo, có nghĩa là ông tin rằng nhập khẩu thép đang gây tổn hại đến an ninh quốc gia.

Các chuyên gia nói rằng lý do này thật là yếu ớt, và không có khả năng giữ theo các quy tắc được thành lập bởi Tổ chức Thương mại Thế giới.

Theo ông Matt Gold, chuyên gia luật thương mại quốc tế tại Đại học Fordham, trong thực tế, nó có thể bị coi là vi phạm một cách thô bạo đối với các quy tắc mà nó có thể đưa đến các phản ứng không tốt từ các quốc gia khác.

“Khi chúng ta vi phạm các quy tắc thương mại toàn cầu, nó thực sự làm rúng động nền tảng của toàn bộ hệ thống thương mại toàn cầu”, ông Gold nhận định.