Nỗ lực 'cho đi tất cả' của người phụ nữ quyền lực nhất thế giới

Sở hữu 57 tỷ USD sau khi ly hôn Bezos, MacKenzie Scott lập tức hoạt động từ thiện "cho đi tất cả", giúp bà thành người phụ nữ quyền lực nhất thế giới.

00:06 04/05/2023

Ba năm trước, MacKenzie Scott là một nhà văn, vợ của tỷ phú Jeff Bezos và mẹ của 4 đứa con. Bà từng khởi xướng một nhóm chống bắt nạt và giúp chồng thành lập tập đoàn Amazon vào thập niên 1990.

Trong quãng thời gian đó, Scott khá kín tiếng với truyền thông, nhưng sau cuộc ly hôn đình đám với Bezos năm 2019, bà nhận 1/4 cổ phần Amazon, tương đương 57 tỷ USD, và gần như lập tức lên kế hoạch làm thế nào để cho đi tất cả.

"Tôi có quá nhiều tiền và cần chia sẻ", bà viết hồi tháng 5/2019, khi ký "Cam kết cho đi", hứa sẽ trao ít nhất một nửa tài sản cho các hoạt động từ thiện. "Tôi sẽ tiếp tục làm việc này cho đến khi két sắt chẳng còn lại gì".

Scott không chỉ giữ lời, mà còn đang làm như vậy với tốc độ kỷ lục và toàn quyền kiểm soát số tiền cho đi. Trong hơn hai năm, Scott đã trao 8,6 tỷ USD cho 180 tổ chức thúc đẩy bình đẳng giới, công bằng chủng tộc, sức khỏe cộng đồng và nhiều vấn đề khác. Bà đã làm công việc đó mà không có văn phòng hay thậm chí một địa chỉ email, và dường như cũng không tuyển nhân viên chính thức hỗ trợ mình.

Thay vào đó, Scott tiến hành các hoạt động từ thiện cùng người chồng mới Dan, nhà nghiên cứu và cố vấn của công ty tư vấn phi lợi nhuận Bridgespan. Bà không chịu sự chỉ đạo của ai, không có hội đồng quản trị và vì không tặng quà qua quỹ từ thiện nên cũng không phải tuân thủ yêu cầu báo cáo nào.

Trong khi đó, Quỹ Gates do tỷ phú Bill Gates và vợ cũ Melinda sáng lập, với gần 1.800 nhân viên, đã trao đi 5,8 tỷ USD tài trợ vào năm 2020.

Và điều quan trọng là Scott áp dụng triết lý cho đi "không ràng buộc", nghĩa là mỗi tổ chức từ thiện có thể sử dụng số tiền mà bà trao tặng theo cách họ thấy phù hợp. "Nó trao quyền cho người nhận bằng cách làm cho họ cảm thấy có giá trị và giúp họ tìm ra giải pháp tốt nhất", Scott viết trên Medium hồi tháng 6.

Khi nhận 15 triệu USD từ Scott trong năm nay, Luz Urrutia, giám đốc điều hành Quỹ Accion Opportunity, cho rằng "món quà như thế dành cho tổ chức phi lợi nhuận tương đương 1 tỷ USD". Accion là nhà cung cấp các khoản vay cho doanh nghiệp nhỏ ở California, tập trung hỗ trợ phụ nữ và các doanh nghiệp do người da màu làm chủ.

15 triệu USD có thực sự tương đương 1 tỷ USD hay không là điều còn phải bàn cãi, nhưng không nghi ngờ gì khi Scott đang một tay xô đổ mô hình mà các tỷ phú từng áp dụng trong cách cho đi tài sản, đồng thời ủng hộ những phương cách thúc đẩy công bằng xã hội.

Bà cũng thường xuyên đặt câu hỏi về hệ thống đã đưa bà vào vị trí quyền lực này. "Chúng tôi đang cố gắng cho đi tài sản có được nhờ các hệ thống đang cần thay đổi", bà nói hồi mùa hè.

Vào thời điểm các tỷ phú, như chồng cũ Bezos, bay vào vũ trụ, Scott sử dụng khối tài sản khổng lồ của mình để không chỉ hỗ trợ các tổ chức phi lợi nhuận làm tốt hơn công việc của họ, mà còn thách thức cách giới giàu tích lũy của cải và quyền lực ở Mỹ.

"Biến các nhà tài trợ lớn thành trung tâm câu chuyện về tiến bộ xã hội là bóp méo vai trò của họ", Scott viết trong bài đăng tháng 6. "Trong nỗ lực này, chúng tôi tuân theo tín điều khiêm nhường rằng sẽ tốt hơn nếu sự giàu có quá mức không tập trung vào một số ít người, và họ không phải là bên thiết kế và thực hiện tốt nhất các giải pháp".

Nhiều phụ nữ quyền lực nhất thế giới vẫn phải chịu sự chỉ đạo của người khác. Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris, người xếp thứ hai trong danh sách phụ nữ quyền lực nhất thế giới năm 2021 mà tạp chí Forbes bình chọn, vẫn làm việc dưới quyền Tổng thống Joe Biden.

Christine Lagarde, chủ tịch của Ngân hàng Trung ương châu Âu, được các lãnh đạo Liên minh châu Âu bầu ra và có một ban điều hành cùng hội đồng quản lý kiểm soát quá trình ra quyết định của bà. Ngay cả Melinda French Gates, hiện là tỷ phú tự thân sau khi ly hôn với người đồng sáng lập Microsoft Bill Gates, cũng lãnh đạo Quỹ Gates cùng chồng cũ. Trong khi đó, Scott không chịu bất cứ sự kiềm chế nào như vậy.

Vì những lý do này, lần đầu tiên Forbes vinh danh Scott là người phụ nữ quyền lực nhất thế giới, thay thế vị trí Thủ tướng Đức Angela Merkel trong bảng xếp hạng. Merkel đã giữ vị trí hàng đầu danh sách 100 phụ nữ quyền lực nhất thế giới trong 15 năm, kể từ khi Forbes công bố bảng xếp hạng này 17 năm trước. Hai năm bà không giành vị trí cao nhất là 2004, một năm trước khi bà trở thành thủ tướng, và năm 2010, khi đệ nhất phu nhân Michelle Obama được công nhận.

"Hy vọng của tôi là phong cách cho đi của MacKenzie sẽ truyền cảm hứng cho lĩnh vực từ thiện và truyền cảm hứng cho các nhà tài trợ khác để hỗ trợ những tầm nhìn lớn, táo bạo", Favianna Rodriguez, người hỗ trợ các cộng đồng da màu ở Oakland, California, cho biết.

Với hàng chục tỷ USD chờ để cho đi, Scott có những kế hoạch lớn để tạo ra thay đổi thực sự và tác động lâu dài đến những vấn đề từng không được chú ý và thiếu đầu tư. "Xởi lởi thì trời cho. Càng cho đi sẽ càng nhận lại nhiều hơn", bà từng nói.

Huyền Lê (Theo Forbes)