Nỗi khổ của nông dân Mỹ trong chiến tranh thương mại với Trung Quốc

Nhiều nông dân Mỹ chịu thiệt hại lớn trong chiến tranh thương mại và có thể quay lưng với đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa kỳ.

02:00 03/11/2018

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại một sự kiện trước Nhà Trắng năm 2017. Ảnh: Reuters.

Chuck Wirtz bỏ phiếu cho Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, đặt niềm tin vào tỷ phú chưa từng có kinh nghiệm chính trị. Nhưng giờ đây, người nông dân nuôi lợn kỳ cựu ở bang Iowa này đang có tâm trạng giống như kẻ mua hớ, khi chính sách thương mại của Trump đang khiến việc kinh doanh của ông thiệt hại nặng nề, theo Reuters.

Wirtz, 56 tuổi, ước tính các đòn áp thuế mà Trump tung ra trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc cũng như áp đặt với nhiều nước khác đã khiến ông thiệt hại tới 200.000 USD trong năm nay, buộc ông phải bán thanh lý một phần trang trại ở phía tây bắc Iowa.

"Tôi rõ ràng đã sai và rất hối tiếc với lá phiếu của mình", Wirtz nói. Ông cho biết vẫn đang rất phân vân về việc liệu có nên bầu cho thành viên đảng Cộng hòa để họ tiếp tục kiểm soát quốc hội Mỹ trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào ngày 6/11 hay không.

Khoảng 3,2 triệu nông dân, người chăn nuôi Mỹ, vốn là những người trung thành với đảng Cộng hòa, đang bị dao động trước cuộc bầu cử sắp diễn ra, khi họ đang là nạn nhân trực tiếp trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, khách hàng mua phần lớn đậu nành, thịt lợn của họ.

Cuộc khảo sát được tờ Farm Journal tiến hành với 2.454 nông dân cho thấy có sự khác biệt rất lớn trong quan điểm của các thế hệ nông dân Mỹ vào chính sách thương mại hiện nay của Trump. Những người trẻ tin rằng Trump cuối cùng sẽ thu được kết quả tốt trong tranh chấp thương mại với Trung Quốc và chấp nhận những "đau đớn trong ngắn hạn" theo lời kêu gọi của chính quyền Trump. Trong khi đó, thế hệ nông dân già lại nhớ về những cuộc khủng hoảng kinh tế trước đây, cũng như những tháng ngày làm ăn với Trung Quốc.

Những nông dân già lo lắng rằng họ sẽ không bao giờ có thể khôi phục được hoạt động kinh doanh nếu cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc kéo dài và hậu quả của nó có thể gây thâm hụt một khoản lớn trong số tiền tiết kiệm dưỡng già của họ.

Nhà Schexnayder ở Louisiana đã trồng ngô suốt nhiều đời nay và có truyền thống ủng hộ đảng Cộng hòa, nhưng những hành động gần đây của Trump đã gây ra sự chia rẽ chính trị sâu sắc giữa ba anh em trong gia đình. "Một anh của tôi thì hoài nghi về Tổng thống, trong khi anh còn lại đoan chắc rằng Trump đang làm điều đúng đắn", Donald Schexnayder, 57 tuổi, cho biết.

Cuộc chiến thương mại của Trump đã khiến Trung Quốc quyết định giảm đáng kể lượng đậu nành nhập khẩu từ Mỹ, khiến các nông dân sản xuất đậu nành Mỹ phải chuyển hướng xuất khẩu tới Iran và Liên minh châu Âu. Đậu nành lũ lượt đổ về các cảng ở vịnh Mexico, vốn là cửa xuất hàng chính của mặt hàng ngô, khiến những người trồng ngô ở Mỹ cũng bị "vạ lây", theo Bloomberg.

Vì đậu nành bán được với giá cao hơn, các nhà vận chuyển quyết định ưu tiên kho bãi cho mặt hàng này, kết quả là ngô bị chất đống phơi mưa phơi nắng trên bãi. Nông dân trồng ngô ở Bắc Dakota, Nam Dakota, Minnesota và Nebraska đã phải giảm giá 1,8 USD mỗi giạ, trong khi những nhà vận chuyển, cho thuê kho bãi và nông dân nuôi gia cầm lại được hưởng lợi.

"Về ngắn hạn, sự xáo trộn do các đòn áp thuế gây ra sẽ tạo cơ hội cho các thương gia và nhà vận chuyển", Corey Jorgenson, chủ tịch tập đoàn Andersons, nói. "Nhưng về dài hạn, chiến tranh thương mại sẽ tác động xấu tới hoạt động kinh doanh của chúng tôi và thực sự rất tệ cho nông dân Mỹ".

Một cuộc thăm dò do Reuters tiến hành tháng trước cho thấy khoảng 53% cử tri vùng nông thôn của Mỹ ủng hộ Trump. Theo khảo sát của Farm Journal, 61% nông dân dưới 45 tuổi ủng hộ Tổng thống, trong khi tỷ lệ này ở những chủ trang trại trên 65 tuổi chỉ là 40%.

Nông dân Iowa dùng máy móc thu hoạch ngô. Ảnh: TNS.

Các thành viên đảng Dân chủ cho rằng sự thay đổi trong thái độ của nông dân Mỹ đối với Trump trong cuộc chiến thương mại sẽ là cơ hội tuyệt vời để họ có thể giành lại quyền kiểm soát hạ viện trong cuộc bầu cử sắp tới. Đảng Dân chủ cần thêm ít nhất 23 trong tổng số 435 ghế ở hạ viện để giành quyền kiểm soát cơ quan này và giúp họ có thể ngăn cản một phần các quyết sách của Trump.

Tại Iowa, bang có sản lượng ngô hàng đầu của Mỹ, ứng viên đảng Dân chủ Abby Finkenauer đang cố gắng đánh mạnh vào vấn đề thương mại để cạnh tranh với đối thủ Rod Blum, một đồng minh của Trump. Ở bang sản xuất lúa mì Kansas, Kris Kobach, người được đảng Cộng hòa giới thiệu ra ứng cử chức thống đốc, đã bị Hội đồng Trang trại Kansas, từ chối thẳng thừng.

Nỗ lực xoa dịu của Trump

Chính quyền Trump vài tháng qua đang tìm cách xoa dịu nỗi bức xúc của nông dân khi tung ra gói hỗ trợ nông nghiệp trị giá 6 tỷ USD nhằm bồi thường cho thiệt hại của họ do chiến tranh thương mại gây ra. Những nông dân bị ảnh hưởng bởi chiến tranh thương mại bắt đầu được nhận tiền bồi thường từ tháng 9, trong khi Bộ Nông nghiệp Mỹ cam kết sẽ có thêm hỗ trợ vào cuối năm nay.

Trump tháng trước hứa hẹn sẽ mở rộng thị trường cho xăng sinh học để hỗ trợ các nông dân trồng ngô ở Iowa, một phần trong chính sách " trước tiên" nhằm tăng việc làm và giảm thâm hụt thương mại của ông. Việc chính quyền Trump ký được hiệp định thương mại ba bên mới với Mexico và Canada cũng góp phần giúp nông dân trồng ngô, nuôi bò sữa ở Mỹ cảm thấy bớt lo sợ.

Tuy nhiên, những nỗ lực này dường như là chưa đủ để giúp nông dân Mỹ hết lo lắng về việc làm ăn với Trung Quốc, nước nhập tới 60% đậu nành Mỹ vào năm ngoái và chấm dứt hoạt động này vào năm nay.

Curt Mether, nông dân 63 tuổi trồng ngô và đậu nành ở Iowa, cho rằng sau khi xử lý xong vấn đề thương mại với Canada và Mexico, Trump nên tập trung để chấm dứt nhanh chóng cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.

Lão nông này khẳng định sẽ bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa kỳ tuần tới, nhưng sẽ xem xét một cách thận trọng nếu Trump tái tranh cử tổng thống vào năm 2020. "Tôi sẵn sàng kiên nhẫn với ông ấy trong khoảng một năm tới. Nếu ông ấy không đạt được kết quả trong đàm phán với Trung Quốc trước khi tái tranh cử, tôi chắc chắn sẽ xem xét lại", Mether khẳng định.

Nguồn: VnExpress.net